导图社区 经络系统-足三阴三阳经
足三阴经,足三阳经经络巡行及主治,标记重点加注释,期末背诵版。
编辑于2021-05-12 11:33:18足太阴脾经
经脉循行及其所主病候
脾足太阴之脉,起于大指之端,循指内侧白肉际,过核骨后,上内踝前廉,上踹内,循胫骨后,交出厥阴(8寸)之前,上膝骨内前廉,入腹,属脾,络胃,上膈,夹咽,连舌本,散舌下。 其支者:复从胃,别上膈,注心中。
心经--从心系,上夹咽,系目系
所主病候
脾胃病
胃痛,呕吐,腹痛,泄泻,便秘等。
妇科病
经闭,痛经,月经过多,崩漏等。
前阴病
阴挺,不孕,遗精,阳痿,癃闭,疝气等。
经脉循行部位病证
下肢痿痹,胸胁痛,足踝肿痛等。
重点穴位
隐白
特殊性
井穴
定位
在足大趾末节内侧,趾甲角旁约0.1寸
主治
妇科病
月经过多、崩漏
出血病
鼻衄、尿血、便血
操作
浅刺0.1寸
太白
特殊性
输穴,原穴
定位
在足内侧缘,当足大趾本节(第1跖趾关节)后下方赤白肉际凹陷处
主治
体重节痛
操作
直刺0.5-0.8寸
公孙
特殊性
络穴;八脉交会穴(通于冲脉)
定位
在足内侧缘,第一跖骨基底部的前下方,赤白肉际
主治
脾胃病
腹满、呕吐、泄泻
逆气里急,奔豚气
操作
直刺0.6-1.2寸
三阴交
特殊性
足太阴、少阴、厥阴经交会穴
定位
在小腿内侧,内踝尖上3寸,胫骨内侧缘后方
主治
眩晕,水肿,脚气
阴虚诸证
心悸,高血压,失眠
操作
直刺1-1.5寸。孕妇禁针
地机
特殊性
郄穴
定位
在小腿内侧,当内踝尖与阴陵泉穴的连线上,阴陵泉穴下3寸
主治
妇科病
经闭,痛经,月经过多,崩漏等。
血中之气穴
水肿
操作
直刺1~2寸
阴陵泉
特殊性
合穴
定位
在小腿内侧,当胫骨内侧髁下方凹陷处
阳陵泉--足少阳胆经,在小腿外侧,当腓骨小头前下方凹陷中
主治
脾胃病
胃痛,呕吐,腹痛,泄泻,便秘等。
妇科病
经闭,痛经,月经过多,崩漏等。
水肿,黄疸
操作
直刺1~2寸
血海
定位
屈膝,在大腿内侧,髌骨内上缘上2寸,当股四头肌内侧头的隆起处
主治
妇科病
经闭,痛经,月经过多,崩漏等。
三阴交
血热性皮肤病
湿疹,瘾疹,丹毒,皮肤瘙痒
配曲池治疗瘾疹
膝股内侧痛
梁丘、阴陵泉
操作
直刺1-1.5寸
大横
定位
仰卧,在腹中部,距脐中4寸
主治
脾胃病
胃痛,呕吐,腹痛,泄泻,便秘等。
肥胖症
操作
直刺1~2寸
大包
特殊性
脾之大络
定位
在侧胸部,腋中线上,当第6肋间隙处
主治
周身疼痛,四肢无力
操作
斜刺或向外平刺0.5-0.8寸
足厥阴肝经
经脉循行及其所主病候
肝足厥阴之脉,起于大指丛毛之际,上循足跗上廉,去内踝一寸,上踝八寸,交出太阴之后,上腘内廉,循股阴,入毛中,环阴器,抵小腹,夹胃,属肝,络胆,上贯膈,布胁肋,循喉咙之后,上入颃颡,连目系,上出于额部,与督脉会于巅。 其支者,从目系下颊里,环唇内。 其支者,复从肝别贯膈,上注肺。
所主病候
肝胆病
黄疸,胸胁胀痛,呕逆,中风,头痛,眩晕,惊风
妇科病及前阴病
月经不调,痛经,崩漏,带下,遗尿,小便不利
经脉循行部位病症
下肢痹痛,麻木不遂
重点穴位
大敦
特殊性
井穴
定位
在足大趾末节外侧,趾甲根角旁约0.1寸
操作
浅刺0.1-0.2寸,或点刺出血
行间
特殊性
荥穴
定位
在足背侧,当第1、2趾间,趾蹼缘的后方纹头处
主治
月经病及前阴病证
月经不调、崩漏、阴缩、阴中痛、阴挺,小便不利,尿痛
肝经风热
中风、癫痫、头痛、目眩、目赤肿痛、青盲、口歪
胸胁满痛,黄疸,急躁易怒
操作
直刺0.5-0.8寸
太冲
开四关:合谷、太冲 肝阳上亢:太冲、行间、侠溪、太溪
特殊性
输穴,原穴
定位
在足背侧,第1、2跖骨间,趾骨底结合部前方凹陷中,或触及动脉搏动
主治
月经病及前阴病证
月经不调、崩漏、阴缩、阴中痛、阴挺,小便不利,尿痛
肝经风热
中风、癫痫、头痛、目眩、目赤肿痛、青盲、口歪
操作
直刺0.5-1寸
蠡沟
特殊性
络穴
定位
在小腿内侧,当内踝尖上5寸,胫骨内侧面的中央
主治
男科病
疝气,睾丸肿痛
操作
直刺0.5-0.8寸
曲泉
特殊性
合穴
定位
在膝内侧,屈膝,当膝关节面横纹内侧端,股骨内侧踝的后缘,半腱肌、半膜肌止端前缘凹陷中
操作
直刺0.8-1寸
章门
特殊性
脾之募穴;八会穴之脏会
定位
在侧腹部,第11肋游离端下方
主治
胃肠病
腹痛、腹胀、肠鸣、腹泻、呕吐
肝脾病
胁痛、黄疸、痞块(肝脾肿大)
操作
直刺0.8-1寸
期门
特殊性
肝之募穴
定位
在胸部,当乳头直下,第6肋间隙,前正中线旁开4寸
主治
奔豚气
操作
斜刺0.5-0.8寸
足少阴肾经
经脉循行及其所主病候
肾足少阴之脉,起于小指之下,邪走足心,出于然骨之下,循内踝之后,别入跟中,以上腨内,出腘内廉,上股内后廉,贯脊属肾,络膀胱。 其直者:从肾上贯肝、膈,入肺中,循喉咙,夹舌本。 其支者:从肺出,络心,注胸中。
所主病候
头及五官病症
头疼,目眩,咽喉肿痛,齿痛,耳聋,耳鸣
妇科、前阴病证
月经不调,遗精阳痿,小便频数
经脉循行部位病症
下肢厥冷,内踝肿痛
骨厥
肾主骨,指本经经过部所出现症候
重点穴位
涌泉
特殊性
井穴
定位
在足底部,卷足时足前部凹陷处,约当足底2、3趾趾缝纹头与足跟连线的前1/3与后2/3交点上
主治
奔豚气
操作
直刺0.5-1寸,防止刺伤足底动脉弓。临床常用灸法或药物贴敷
然谷
特殊性
荥穴
定位
在足内侧缘,足舟骨粗隆下方,赤白肉际处
操作
直刺0.5-0.8寸
太溪
特殊性
输穴,原穴
定位
在足内侧,内踝后方,内踝与跟腱之间的凹陷处
主治
肾虚症
头晕目眩,不寐,健忘,遗精,阳痿,月经不调
阴虚性五官病
咽喉肿痛,齿痛,耳聋,耳鸣
肺系疾病
咳喘,胸痛,咯血
二阴
小便频数,便秘
经脉循行部位病症
腰脊痛,足跟痛,下肢厥冷
操作
直刺0.5-0.8寸
大钟
特殊性
络穴
定位
足内侧,内踝后方,当跟腱附着部的内侧前方凹陷处
主治
肺系疾病
咽痛,咳喘,咯血
二阴
遗尿,癃闭,便秘
操作
直刺0.3-0.5寸
照海
特殊性
八脉交会穴(通于阴跷脉)
定位
在足内侧,内踝尖下方凹陷处
主治
二阴
小便频数,癃闭,便秘
神志
癫痫,不寐,嗜卧,癔症
嗜睡--泻照海,补申脉 不寐--泻申脉,补照海 申脉--足太阳膀胱经,外踝尖下
咽喉干痛,目赤肿痛
操作
直刺0.5-0.8寸
复溜
特殊性
经穴
定位
在小腿内侧,内踝尖上2寸,当跟腱的前缘
主治
津液输布失调
合谷
癃闭,水肿,汗出不止,热病无汗,盗汗
胃肠
腹胀,泄泻
操作
直刺0.5-1寸
阴谷
特殊性
合穴
定位
在腘窝内侧,屈膝时,当半腱肌腱与半膜肌腱之间
主治
妇科病
月经不调,阴痛,崩漏
前阴病
癃闭,小便不利
操作
直刺1-1.5寸
肓俞
特殊性
足少阴经与冲脉的交会穴
定位
仰卧。在中腹部,当脐中旁开0.5寸
主治
脾胃
绕脐痛,腹胀,泄泻,痢疾,便秘
疝气
月经不调
操作
直刺0.8-1.2寸
足阳明胃经
经脉循行及其所主病候
胃足阳明之脉,起于鼻,交頞中,旁约太阳之脉,下循鼻外,入上齿中,还出夹口,环唇,下交承浆,却循颐后下廉,出大迎,循颊车,上耳前,过客主人,循发际,至额颅。 其支者:从大迎前,下人迎,循喉咙,入缺盆,下膈,属胃,络脾。 其直者:从缺盆下乳内廉,下夹脐,入气街中。 其支者:起于胃口,下循腹里,下至气街中而合。以下髀关,抵伏兔,下入膝膑中,下循胫外廉,下足跗,入中指内间。 其支者:下膝三寸而别,下入中指外间。 其支者:别附上,入大指间,出其端。
所主病候
胃肠病
食欲不振,呕吐,腹痛,腹胀,泄泻,痢疾,便秘等。
头面五官病
目赤痛痒,目翳,眼睑瞤动,头痛,眩晕,鼻血,齿痛,耳病。
神志病
癫狂,谵语
热病
热病汗出
妇科病证
经闭,痛经,月经不调
经脉循行部位病证
下肢痿痹,转筋,腰膝冷痛,半身不遂,足背肿痛,乳痈
主血所生病
骭厥
足胫部气血阻滞
重点穴位
承泣
定位
瞳孔直下,当眼球与眶下缘之间。
操作
以左手拇指向上轻推眼球,紧靠眶缘缓慢直刺0.5-1.0寸,不宜提插以防刺破血管引起血肿。出针时稍加按压以防出血
四白
定位
面部,瞳孔直下,当眶下孔凹陷处。
操作
直刺0.3-0.5寸;或沿头皮透刺睛明;或向外上方斜刺0.5寸入眶下孔
地仓
定位
在面部,口角外侧,上直对瞳孔
操作
斜刺或平刺0.3-0.8寸。可向颊车穴透刺
颊车
定位
在面颊部,下颌角前上方一横指凹陷中,咀嚼时咬肌隆起处,按之凹陷处
操作
直刺0.3-0.5寸,或平刺0.5-1寸。可向地仓穴透刺
下关
上关位于胆经
定位
在面部耳前方,当颧弓与下颌切迹所形成的凹陷中。 耳屏前下颌骨髁状突前方,合口有孔,张口即闭。
操作
直刺0.5-1寸。闭口取穴。留针时不可做张口动作,以免折针。
头维
定位
在头侧部,当额角发际上0.5寸,头正中线旁4.5寸。
操作
平刺0.5-1寸
人迎
定位
颈部,喉结旁,当胸锁乳突肌的前缘,颈总动脉搏动处。
操作
避开颈总动脉,直刺0.3~0.8寸。
梁门
定位
在上腹部,脐上4寸,前正中线旁开2寸
操作
直刺0.8-1.2寸。过饱者禁针,不宜作大幅度提插
天枢
特殊性
大肠募穴
定位
脐中旁开2寸
主治
胃肠病
腹痛、腹胀、便秘、腹泻、痢疾
妇科疾患
月经不调、痛经
操作
直刺1-1.5寸
水道
定位
在下腹部,当脐中下3寸,距前正中线2寸
操作
直刺1~1.5寸
归来
定位
下腹部,当脐中下4寸,距前正中线2寸。
主治
妇科病
月经不调,经闭,痛经,带下,阴挺
操作
直刺1~1.5寸
伏兔
定位
在大腿前面,当髂前上棘与髌骨外缘连线上,髌底上6寸
操作
直刺1~2寸
梁丘
特殊性
郄穴
定位
屈膝,大腿前面,当髂前上棘与髌底外侧端的连线上,髌底上2寸。
主治
乳房疾病
乳痈,乳痛
急性胃痛
操作
直刺1~1.2寸
足三里
特殊性
合穴,胃下合穴
定位
在小腿前外侧,当犊鼻下3寸,犊鼻与解溪连线上
主治
外科
乳痈、肠痈
气喘痰多
虚劳诸证,为强壮保健要穴
操作
直刺1~2寸。强壮保健常用温灸法
上巨虚
特殊性
大肠下合穴
定位
在小腿前外侧,当犊鼻下6寸,犊鼻与解溪连线上
操作
直刺1-2寸。
条口
定位
在小腿前外侧,当犊鼻下8寸,犊鼻与解溪连线上
主治
下肢疾病
下肢痿痹,转筋
肩臂疼痛
肩凝穴
脘腹疼痛
操作
直刺1~1.5寸
下巨虚
特殊性
小肠下合穴
定位
在小腿前外侧,当犊鼻下9寸,犊鼻与解溪连线上
主治
腰脊痛引睾丸
乳痈
操作
直刺1~1.5寸
丰隆
特殊性
络穴
定位
在小腿前外侧,外踝尖上8寸,条口外1寸,距胫骨前缘2横指处
主治
肺系疾病
咳喘痰多
丰隆为祛痰要穴,阴陵泉为祛湿要穴
腹胀,便秘
操作
直刺1~1.5寸
解溪
特殊性
经穴
定位
足背与小腿交界处的横纹中央凹陷处,当拇长伸肌踺与趾长伸肌腱之间。
操作
直刺0.5~1寸
内庭
特殊性
荥穴
定位
在足背,当第2、3趾间,趾蹼缘后方赤白肉际处
主治
热病
肝胃郁热:行间、内庭
操作
直刺或斜刺0.5~0.8寸。
历兑
特殊性
井穴
定位
在足第2趾末节外侧,趾甲根角旁约0.1寸
操作
浅刺0.1寸。
足少阳胆经
经脉循行及其所主病候
胆足少阳之脉,起于目锐眦,上抵头角,下耳后,循颈,行手少阳之前,至肩上,却交出手少阳之后,入缺盆。 其支者,从耳后入耳中,出走耳前,至目锐眦后。 其支者,别锐眦,下大迎,合于手少阳,抵于䪼,下加颊车,下颈,合缺盆,以下胸中,贯膈,络肝,属胆,循胁里,出气街,绕毛际,横入髀厌中。 其直者,从缺盆下腋,循胸,过季胁,下合髀厌中。以下循髀阳,出膝外廉,下外辅骨之前,直下抵绝骨之端,下出外踝之前,循足附上,入小指次指之间。 其支者,别附上,入大指之间,循大指歧骨内,出其端,还贯爪甲,出三毛。
所主病候
头面五官病
侧头、目、耳、咽喉病等。
肝胆病
黄疸、口苦、胁痛等。
热病、神志病
发热、癫狂等。
经脉循行部位病证
下肢痹痛、麻木、不遂等。
阳厥
足少阳经气阳逆为病
主骨所生病
重点穴位
瞳子髎
定位
目外眦外侧0.5寸凹陷中
主治
目疾:目痛、目赤、目翳
头面疾病:头痛、面痛、口喎
操作
平刺0.3~0.5寸;或用三棱针点刺出血。
听会
定位
在面部,当耳屏切迹的前方,下颌骨髁状突的后缘,张口有凹陷处
操作
张口,直刺0.5-1.0寸
率谷
定位
在头部,耳尖直上入发际1.5寸
主治
小儿急、慢惊风。
操作
平刺0.5~0.8寸。
完骨
定位
在头部,耳后乳突的后下方凹陷中
操作
平刺0.5-0.8寸。
本神
定位
在头部,前发际上0.5寸,头正中线旁开3寸
操作
平刺0.3~0.5寸
阳白
定位
在头部,眉上1寸,瞳孔直上
操作
平刺0.3~0.5寸
头临泣
定位
在头部,前发际上0.5寸,瞳孔直上。
主治
头面五官疾病:头痛,眩晕,流泪,鼻塞,鼻渊
神志病:癫痫,小儿惊风,中风
操作
平刺0.3~0.5寸
风池
定位
在颈后区,枕骨之下,胸锁乳突肌上端与斜方肌上端之间的凹陷中
主治
头面五官:头痛、颈项强痛、喉痹、颊肿、齿痛、口歪、鼻塞、鼻衄
头痛:百会、风池、合谷、太阳、阿是穴 眩晕: 实:百会、风池、内关、太冲; 虚:百会、风池、肝俞、脾俞、足三里
内外风:中风,感冒
外风:风池、风门
热病
操作
向鼻尖斜刺0.8~1.2寸;或平刺透风府穴。深部中间为延髓,必须严格掌握针刺的角度与深度
肩井
定位
在肩胛区,第7颈椎棘突与肩峰最外侧点连线的中点
主治
妇产科疾病:乳痈,乳少,难产,胞衣不下
瘰疬
操作
直刺0.3~0.5寸,切忌深刺,孕妇忌用
日月
特殊性
胆募穴
定位
在胸部,第7肋间隙中,前正中线旁开4寸.
主治
肝胆病证:黄疸、胁肋疼痛
肝胆犯胃:呕吐、吞酸、呃逆
操作
斜刺或平刺0.5~0.8寸
带脉
定位
在侧腹部,第11肋骨游离端垂线与脐水平线的交点上
主治
妇科病:月经不调、闭经、赤白带下
操作
直刺0.8~1寸
环跳
特殊性
足少阳经与足太阴经交会穴
定位
侧卧屈股,在股外侧部当股骨大转子高点与骶管裂孔连线的外1/3与内2/3交点处
主治
腰腿疾患
腰胯疼痛、下肢痿痹、半身不遂
风疹
操作
直刺2-3寸
风市
定位
在大腿外侧部的中线上,腘横纹上7寸。垂手直立时,中指尖处
主治
遍身瘙痒,脚气
操作
直刺1~2寸
阳陵泉
特殊性
合穴;胆下合穴;八会穴之筋会
定位
在小腿外侧,当腓骨小头前下方凹陷中
阴陵泉--足太阴脾经,在小腿内侧,当胫骨内侧髁下方凹陷处
主治
小儿惊风
操作
直刺1-1.5寸
光明
特殊性
络穴
定位
在小腿外侧,外踝尖上5寸,腓骨前缘
主治
目疾
目痛、夜盲、近视、目花
胸乳胀痛
操作
直刺1-1.5寸
悬钟(绝骨)
特殊性
髓会
定位
在小腿外侧,外踝尖上3寸,腓骨前缘
主治
骨髓病
中风,颈椎病,腰椎病
操作
直刺0.5-0.8寸
丘墟
特殊性
原穴
定位
在足外踝前下方,当趾长伸肌腱的外侧凹陷中
主治
足内翻,足下垂
操作
直刺0.5-0.8寸
足临泣
特殊性
输穴;八脉交会穴(通于带脉)
定位
在足背外侧,当足第4、5跖骨底结合部的前方,第5趾长伸肌腱外侧凹陷
主治
妇科
乳痈,乳胀,月经不调
瘰疬
操作
直刺0.3~0.5寸
侠溪
特殊性
荥穴
定位
在足背外侧,第4、5趾间,趾蹼缘后方赤白肉际处
主治
惊悸
乳痈
热病
操作
直刺0.3~0.5寸
足窍阴
特殊性
井穴
定位
在足第4趾末节外侧,趾甲根角旁0.1寸
主治
胸胁痛,足跗肿痛
操作
浅刺0.1寸,或点刺出血
足太阳膀胱经
经脉循行及其所主病候
膀胱足太阳之脉,起于目内眦,上额,交巅。 其支者:从巅至耳上角。 其直者:从巅入络脑,还出别下项,循肩髆内,夹脊抵腰中,入循膂,络肾,属膀胱。 其支者:从腰中,下夹脊,贯臀,入腘中。 其支者:从髆内左右别下贯胛,夹脊内,过髀枢,循髀外后廉下合腘中,以下贯踹内,出外踝之后,循京骨。至小指外侧。
所主病候
脏腑病
神志病
癫狂
头面五官
头痛,鼻塞,鼻衄
经脉循行部位病症
项,背,腰,下肢痹痛
主筋所生病
踝厥
经脉循行,小腿部气血厥逆
歌诀
大风肺厥心督膈,肝胆脾胃三焦肾,气海大肠关元小,膀胱中膂白环俞。
重点穴位
睛明
定位
在面部,目内眦角稍上方凹陷处。目内眦旁0.1寸
主治
心疾
心悸,怔忡
急性腰痛,坐骨神经痛
操作
嘱患者闭目,医者左手轻推眼球向外侧固定,右手缓慢进针,紧靠眶缘直刺0.5-1寸。不捻转,不提插。出针后按压针孔片刻,防止出血。针具宜细,消毒宜严。禁灸
攒竹
眉尾为丝竹空,手少阳三焦经
定位
在面部,当眉头凹陷中,眶上切迹处约在目内眦直上
主治
头面疾病
头痛、面痛。眉棱骨痛,面瘫
呃逆
操作
可向眉中或向眼眶内缘平刺或斜刺0.5-0.8寸,或直刺0.2~0.3寸。禁灸
天柱
定位
在项部,大筋(斜方肌)外缘之后发际凹陷中,约当后发际正中旁开1.3寸
主治
头面五官
眩晕,咽喉肿痛,目赤肿痛,近视,鼻塞
癫狂
操作
直刺或斜刺0.5-0.8寸,不可向内上方深刺,以免伤及延髓
大杼
特殊性
八会穴之骨会
定位
脊柱区,第一胸椎棘突下,后正中线旁开1.5寸
操作
斜刺0.5-0.8寸,本经背部诸穴不宜深刺
风门
定位
在背部,第2胸椎棘突下,旁开1.5寸
主治
外感病
感冒、咳嗽、发热、头痛
操作
斜刺0.5-0.8寸,热证宜点刺放血
肺俞
特殊性
背俞穴
定位
背部,第3胸椎棘突下,旁开1.5寸
主治
皮肤瘙痒,瘾疹
阴虚病
骨蒸潮热、盗汗
操作
斜刺0.5-0.8寸,热证宜点刺放血
心俞
特殊性
背俞穴
定位
背部,第5胸椎棘突下,旁开1.5寸
主治
胸肺病证
咳嗽、吐血、胸闷、胸痛
男科
遗精,白浊
盗汗
操作
斜刺0.5-0.8寸
膈俞
胆俞,膈俞--四花穴
特殊性
八会穴血会
定位
背部,第7胸椎棘突下,旁开1.5寸
主治
气逆之症
呕吐,呃逆,咳嗽,气喘
血证
贫血,吐血,便血
皮肤病
瘾疹,皮肤瘙痒
阴虚证
潮热,盗汗
胃痛
操作
斜刺0.5-0.8寸
肝俞
特殊性
肝之背俞穴
定位
背部,第9胸椎棘突下,旁开1.5寸
操作
斜刺0.5-0.8寸
胆俞
特殊性
胆之背俞穴
定位
背部,第10胸椎棘突下,旁开1.5寸
主治
肺痨,潮热
操作
斜刺0.5-0.8寸
脾俞
特殊性
脾之背俞穴
定位
背部,第11胸椎棘突下,旁开1.5寸
操作
斜刺0.5-0.8寸
胃俞
特殊性
胃之背俞穴
定位
背部,第12胸椎棘突下,旁开1.5寸
操作
斜刺0.5-0.8寸
胸椎的均需斜刺
三焦俞
特殊性
背俞穴
定位
背部,第1腰椎棘突下,旁开1.5寸
操作
直刺0.5-1寸
肾俞
特殊性
肾之背俞穴
定位
腰部,第2腰椎棘突下,旁开1.5寸
主治
消渴
操作
直刺0.5-1寸
大肠俞
特殊性
背俞穴
定位
腰部,第4腰椎棘突下,旁开1.5寸
主治
肠腑疾病
腹胀,腹泻,便秘
腰痛
操作
直刺0.8~1.2寸
膀胱俞
特殊性
背俞穴
定位
腰部,骶正中嵴旁开1.5寸,约平第2骶后孔
主治
腰骶痛
膀胱气化功能失调
小便不利、遗尿
操作
直刺或斜刺0.8-1.2寸
次髎
定位
骶部,约当髂后上棘内下方,适对第2骶后孔
主治
妇科病证
月经不调、痛经、带下
前阴病
癃闭,遗尿,疝气
操作
直刺1~1.5寸
承扶
定位
股后区,臀沟中点
操作
直刺1~2寸
委阳
特殊性
三焦下合穴
定位
在腘横纹外侧端,当股二头肌肌腱的内侧
操作
直刺1~1.5寸
委中
曲泽,委中--四弯穴
特殊性
合穴,膀胱下合穴
定位
在腘横纹中点
主治
急性腹痛,急性吐泻
血热病
丹毒,瘾疹,皮肤瘙痒,疔疮
操作
直刺1-1.5寸,或用三棱针点刺腘静脉出血,针刺不宜过快过强过深,以免损伤血管和神经
膏肓
定位
在背部,当第4胸椎棘突下,旁开3寸
主治
肺系虚损
咳嗽,哮喘,肺痨
虚劳
健忘,遗精,盗汗,羸瘦
操作
斜刺0.5-0.8寸。多用灸法,每次7~15壮,或温灸15~30分钟
志室(精宫)
定位
腰部,第2腰椎棘突下,旁开3寸
主治
肾虚病证
遗精、阳痿
操作
斜刺0.5-0.8寸
秩边
定位
臀部,平第4骶后孔,骶正中嵴旁开3寸
主治
二阴
癃闭,便秘,痔疮,阴痛
操作
直刺1.5~3寸
承山
定位
在小腿后面正中,委中与昆仑之间,当伸直小腿或足跟上提时,腓肠肌两肌腹之间凹陷的顶端处
主治
腰腿拘急、疼痛
痔疮,便秘
操作
直刺1~2寸,不宜强刺激,以免引起腓肠肌痉挛
飞扬
特殊性
络穴
定位
在小腿后面,当外踝后昆仑穴直上7寸,承山穴外下方1寸处
主治
头痛,目眩,鼻塞,鼻衄
过敏性鼻炎
痔疮
操作
直刺1-1.5寸
昆仑
特殊性
经穴
定位
足部外踝后方,外踝尖与跟腱之间的凹陷处
主治
滞产
操作
直刺0.5-0.8寸。孕妇禁用,经期慎用
申脉
特殊性
八脉交会穴(通于阳跷脉)
定位
在足外侧部,外踝直下方凹陷中
主治
眼睛开合不利
嗜睡,不寐
嗜睡--泻照海,补申脉 不寐--泻申脉,补照海 照海--足少阴肾经,内踝尖下
操作
直刺0.3-0.5寸
束骨
特殊性
输穴
定位
在足外侧,足小趾本节(第5跖趾关节)的后方,赤白肉际处
操作
直刺0.2-0.5寸
至阴
特殊性
井穴
定位
在足小趾末节外侧,趾甲根角旁0.1寸
主治
胎产病症
胎位不正,滞产
操作
浅刺0.1寸。胎位不正用灸法